Zwiedzanie rozpoczęliśmy o Zwierzyńca. Miejscowość swoje istnienie zawdzięcza Ordynacji Zamojskiej, której działalność gospodarcza była oparta na pozyskiwaniu i przetwarzaniu bogactw pochodzących z okolicznych lasów. Zwierzyniec powstał w 1593, cztery lata po założeniu Ordynacji. Zalążkiem osady był dwór myśliwski zbudowany nad stawem. Niedaleko dworu funkcjonował wielki zwierzyniec otoczony wysokim płotem, w którym trzymano m.in. jelenie, sarny, łosie i dziki. Zwierzyniec ten nie służył do polowań, ale do podziwiania zwierząt, które w nim się znajdowały. W miejscowości jest kilka ciekawych miejsc i obiektów wartych zobaczenia.
Kościół św. Jana Nepomucena „Na Wyspie”, ufundowany przez ordynata Tomasza Antoniego Zamoyskiego. W skromnym wnętrzu znajdują się polichromie Łukasza Smuglewicza, Każdego roku pod koniec maja, podczas odpustu ku czci świętego Jana Nepomucena, wokół kościoła na wodzie odbywa się widowiskowa procesja na łodziach.
Widok na staw z mostku prowadzącego do kościoła
Budynek dawnego Zespołu Zarządu Ordynacji Zamojskiej - gmach główny, obecnie siedziba Zespołu Szkół Drzewnych i Ochrony Środowiska im. Jana Zamoyskiego w Zwierzyńcu
Tablica wmurowana w ścianę Zespołu Szkół Drzewnych, upamiętniająca wybitnego leśnika Jana Miklaszewskiego.
Park „Zwierzyńczyk” – widok z mostku nad kanałem wodnym. Z uwagi na wysokie koszty utrzymania ogrodzenia dużego zwierzyńca, Zamojscy zmniejszyli znacznie jego obszar, zakładając dużo mniejszy „Zwierzyńczyk” w miejscu, którego powstał obecny park.,
Rzeźba „konika polskiego” symbolu Roztoczańskiego Parku Narodowego, czyli miejsca, w którym te koniki są hodowane.
Wejście na ścieżkę dydaktyczną „Bukowa Góra” i kamień z wyrytymi słowami Jana Pawła II wypowiedzianymi podczas wizyty w Zamościu w roku 1999.
Ścieżka dydaktyczna „Bukowa Gora” – Wędrując ścieżką na Bukową Górę możemy poznać naturalną, niezmienioną przez człowieka przyrodę. Poznajemy także tragiczną historię tego obszaru. Na początku trasy znajduje się pomnik upamiętniający leśników poległych w czasie działań wojennych lub zamordowanych w czasie II wojny światowej w Zwierzyńcu i jego okolicy.
Bardzo ciekawą budowlą jest wpisany do rejestru zabytków „Dom plenipotenta” – obecnie siedziba Roztoczańskiego Parku Narodowego. Plenipotent - osoba upoważniona do wykonywania jakichś obowiązków w czyimś imieniu, także do wypowiadania się publicznie w takiej formie; pełnomocnik (Wikipedia)
W Zwierzyńcu jest jeszcze wiele ciekawych i wartych obejrzenia miejsc, którym trzeba poświęcić znacznie więcej czasu, a tym niestety nie dysponowaliśmy. Ze Zwierzyńca pojechaliśmy do Krasnobrodu, aby zapoznać się z historią miasta i Sanktuarium Najświętszej Marii Panny. Sanktuarium wybudowano w latach 1690-1699, a ufundowała je jako wotum wdzięczności za uzdrowienie Maria Kazimiera d'Arguien, późniejsza żona króla Jana III Sobieskiego - Marysieńka Sobieska. W ołtarzu głównym znajduje się cudowny obrazek, NMP Pani Roztocza, który jako jedyny ocalał po zdewastowaniu miejsca objawienia przez Kozaków Chmielnickiego w 1648 roku.. Po spaleniu kościoła przez oddział Tatarów w 1673 roku, ponownie wyciągnięto z zgliszcz nieuszkodzony obrazek. Wydarzenia te uznano za cuda.
Dalej droga zaprowadziła nas do Bełżca i jednego z najbardziej ponurych i tragicznych miejsc, gdzie od połowy marca 1942 roku do końca marca 1943 roku, w komorach gazowych, zasilanych spalinami silnikowymi, hitlerowscy oprawcy zamordowali ponad 600 tysięcy ludzi. Ta fabryka śmierci unicestwiała, więc dziennie ponad 50 tysięcy ludzi.
Tablice i napisy na murze przed wejściem na teren obozu.
Wygląd miejsca po byłym obozie śmierci
Z Bełżca udaliśmy się do miejscowości Hamernia, a właściwie do rezerwatu „Czartowe Pole” znajdującego się w tej miejscowości. Przed wejściem na ścieżkę dydaktyczna rezerwatu obejrzeliśmy leśniczówkę "Hamernia" zlokalizowaną w zabytkowym budynku, zrewitalizownym przez RDLP w Lublinie. Położenie leśniczówki zachęca do spacerów, grzybobrań, wypraw na jagody. Amatorzy wędkowania mogą spróbować swych sił łowiąc pstrągi w rzece Sopot, a myśliwi- zapolować na drobnego lub grubego zwierza. W leśniczówce można wynająć pokój, co polecam chcącym odreagować stresy cywilizacji.
Leśniczówka „Hamernia”
A tutaj rezerwat „Czartowe Pole” opisywany już wcześniej w innych relacjach z Roztocza.
Pożegnał nas św. Jan z Nepomuka ( Nepomucen), którego figura stoi przed mostem nad wąwozem rzeki Sopot.
Ostatnim punktem programu wycieczki było odwiedzenie Górecka Kościelnego, które było opisywane tutaj http://www.karawanier.pl/viewtopic.php?f=208&t=2203 Przedstawię zatem tylko zdjęcia.
Modrzewiowy kościół, z XVIIIw
"Kapliczka na wodzie”
Tutaj zakończyliśmy wycieczkę w grupie starych przyjaciół. Wieczorem powspominaliśmy jeszcze stare, dobre czasy przy suto zastawionych stołach, aby w dniu następnym po śniadaniu rozstać się z nadzieją na następne spotkanie.
Ja zas tradycyjnie postanowiłem odwiedzić Górecko Stare i powłóczyć się rowerem po okolicy wykorzystując piękną majową pogodę.
Kamperek na podwórzu „Starej Szkoły”
Kamień z herbem Józefowa przed wjazdem do miasteczka od strony Biłgoraja
Rynek w Józefowie
Budynek dawnej synagogi w Jozefowie
Wieża widokowa w kamieniołomie józefowskim
Panorama widoczna z wieży widokowej
Znalazłem ciekawe miejsce w lesie, niedaleko drogi z Józefowa do wsi Brzeziny. Jest to figura św. Mikołaja pochodząca z roku 1800. Figura nie jest szczytem sztuki rzeźbiarskiej, dodatkowo ząb czasu spowodował, że święty stracił kawał brody i prawą rękę, Być może tajemnica puszczańskiego św. Mikołaja poszłaby w niepamięć, gdyby nie przypadek. W czasie kopania dołu przy jednym z zabudowań wykopano "skarb" flaszkę a w niej taką opowieść napisaną niezbyt wprawną ręką na papierze kancelaryjnym (z herbem ordynackim).
„Zdarzyło to się gdzieś na początku XIX w. We wtorek po Trzech Królach chłop z Brzezin Mikołaj Kowal wybierał się na doroczny jarmark do Józefowa. Zima była okrutna, mróz skrzypiał, a para uchodząca z ust natychmiast zamarzała na sumiastych wąsach Mikołaja.. Chłop zabawił w Józefowie cały dzień i ciemną nocą wracał do domu.
Gdy był niedaleko swojej chaty w Brzezinach, pojawiła się wataha zgłodniałych wilków. Nawet biedak nie zdążył obronić się kosturem - został rozszarpany i pożarty. Nawet pogrzebu nie było, bo i co było chować. Za rok we wnyki złapało się ogromne wilczysko, kiedy rozpruto go w celu zdjęcia skóry, z brzucha wydobyto mikołajową tabakierkę kupioną na józefowskim jarmarku.
Od tego czasu w tym miejscu pojawiała się szczególnie nocą tajemnicza zjawa, często było słychać okropne wycia i jęki. Mieszkańcy daleko omijali to miejsce. Mówiono, że błąka się tam dusza Mikołaja, ponieważ nie miała pogrzebu.
Wnuk Mikołaja ufundował figurę św. Mikołaja i po poświęceniu jej już się zjawy więcej nie pokazywały”.
Św. Mikołaj Brzeziński
Na koniec mojej przydługiej relacji, osobom wybierającym się na Roztocze w rejon Józefowa, polecam trasę rowerową przez Puszczę Solską. Staraniem administracji Lasów Państwowych wzdłuż całej trasy ustawiono drogowskazy i tablice informacyjne kierujące w miejsca bitew i zgrupowań partyzanckich oraz innych historycznych miejsc .
