Ziemia ta była świadkiem wielu wydarzeń, trwale zapisanych w annałach historii. W 1347 roku król Kazimierz Wielki ogłosił w Wiślicy słynne statuty, czyli pierwsze spisane polskie prawa. „Zjazd ziem polskich" na zamku w Chęcinach w 1331 roku uważany jest za początek przyszłych sejmów. W XVI i XVII wieku powstały na Ponidziu główne ośrodki ruchu reformacyjnego. Tu tworzono pierwsze szkoły z polskim językiem wykładowym, wydawano pierwsze polskie książki i drukowano tłumaczenia Biblii.
W regionie, pełnym naturalnych bogactw, od średniowiecza rozwijało się górnictwo kruszcowe i metalurgia. Wydobywano tu słynne marmury, które zdobiły zamki królewskie i rezydencje magnackie. Z chęcińskiego marmuru zbudowano m.in. Kolumnę Zygmunta w Warszawie. W 1598 roku w Samsonowie powstał pierwszy w Polsce wielki piec hutniczy.
Niestety, nie ominęły tej ziemi liczne wojny. Największe spustoszenia uczyniły najazdy Tatarów i Szwedów. Dzięki wysiłkowi ludności, wiele miast i miasteczek podniosło się z wojennych zniszczeń.
W XVIII i XIX wieku Region Świętokrzyski był świadkiem wielkich zrywów patriotycznych. To na tych ziemiach rozgrywały się główne bitwy insurekcji kościuszkowskiej, powstania listopadowego i styczniowego. W okresie międzywojennym trzon fabryk Centralnego Okręgu Przemysłowego umiejscowiono na Kielecczyźnie. Budowa tego kompleksu nowoczesnych zakładów pozwoliła Polsce przezwyciężyć kryzys gospodarczy lat trzydziestych. Rozwój regionu przerwał wybuch II wojny światowej. Kolejny raz Ziemia Świętokrzyska stała się terenem działań wojennych i bazą dla większości oddziałów partyzanckich. Tutaj dowodzili m.in. legendarny „Hubal" - mjr Henryk Dobrzański oraz mjr Jan Piwnik „Ponury".
Z regionem związanych było wiele postaci, których wpływ na życie i kulturę nie tylko regionu, ale całego kraju był znaczny. W jędrzejowskim klasztorze pisał swą słynną „Kronikę" Wincenty Kadłubek. W Sandomierzu i Wiślicy przebywał inny kronikarz - Jan Długosz. W Nagłowicach tworzył Mikołaj Rej. W Czarncy urodził się i został pochowany bohater narodowy, Stefan Czarniecki. W okresie baroku tworzyli Wespazjan Kochowski i Jan Chryzystom Pasek.. Nieopodal Małogoszcza przyszedł na świat Stanisław Konarski, reformator XVIII-wiecznego szkolnictwa. Absolwentem pińczowskiego gimnazjum był Hugo Kołłątaj, jeden z autorów Konstytucji 3 Maja. Ogromne zasługi dla Kielecczyzny położył Stanisław Staszic. W Oblęgorku pracował Henryk Sienkiewicz. Z tej ziemi wywodzą się Stefan Żeromski, Adolf Dygasiński, Witold Gombrowicz i Gustaw Herling-Grudziński.
Przez całe wieki w Regionie Świętokrzyskim zgodnie współżyli przedstawiciele różnych kultur i religii. Oprócz arian i kalwinów, licznie osiedlali się Żydzi, unici, ewangelicy i wyznawcy prawosławia.
Postanowiliśmy zatem poznać choć cześć materialnych śladów bogatej przeszłości tego regionu. Zaczęliśmy od skansenu wsi kieleckiej tj. Parku Etnograficznego w Tokarni który powołano w 1976 roku.
Więcej o skansenie: www.mwk.com.pl/pl/sg/nasze_obiekty/park ... w_tokarni/
Tokarnia-wejście do Parku Etnograficznego
Dom ze Skorzowa z drugiej połowy XIX w-W budynku prezentowana jest ekspozycja wnętrz domu lekarza z małego miasteczka.
Wnętrze domu lekarza z małego miasteczka
Organistówka z Bielin prezentująca małomiasteczkową aptekę oraz wnętrza mieszkalne rodziny aptekarskiej
Wnętrze apteki
Wnętrze apteki- w głębi XVIII - wieczne urządzenie do „lania” woskowych świec
Chałupa z Szydłowa z 1705 r., z wystawą ilustrującą życie rodziny ubogiego żydowskiego krawca.
Wnętrze pracowni krawieckiej
Dom z Ćmielowa-wnętrza mieszkalne z okresu dwudziestolecia międzywojennego, ilustrujące warunki życia wielodzietnej rodziny z małego miasteczka o rolniczym profilu utrzymania.
Wnętrze domu
Warsztat szewski
Dom z Wąchocka-sklepik małomiasteczkowy
Wnętrze sklepu spożywczego
Dom z Wąchocka z roku około 1870 .Zaaranżowano w nim zakład fotograficzny.
Wnętrze zakładu fotograficznego
Chałupa z Rokitna
Stodoła z Brzuchani (miechowskie)
Wiatrak holenderski z Pacanowa z 1913r
Kapliczka przydrożna z Bielin
Chałupa ze Starej Słupi-z aranżacją wnętrza szkoły powszechnej
Izba szkolna
Wiatrak z Janika-młyn wietrzny typu "koźlak" pochodzący z 1861 roku
Mechanizmy wiatraka
Dwór z Suchedniowa
Kościół szpitalny z Rogowa n. Wisłą
Wnętrze kościoła
Z Tokarni pojechaliśmy do leżących niedaleko Chęcin.
Chęciny.
Niewątpliwie najciekawszym zabytkiem Chęcin są ruiny zamku królewskiego. Zamek powstał na przełomie XIII i XIV w. Legenda głosi, że lochy zamkowe kryły ogromne skarby. Zamek m.in. był ośrodkiem administracji książęcej, siedzibą powiatu sądowego, więzieniem stanu, siedzibą skarbca koronnego, rezydencją królowych (m.in. Bony) czy mieszkaniem starostów chęcińskich. Od XVI w. zamek Chęciński zaczął tracić swój blask i świetność. Po raz ostatni działa zamkowe wystrzeliły w 1787 r. na wiwat wjeżdżającego do miasta króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.
Okoliczni mieszkańcy twierdzą, że o północy na murach zamku pojawia się "biała dama" - postać królowej Bony, która przechadza się z pochodnią. Niestety nie było nam dane zwiedzić zamku z powodu remontu, a ponieważ oglądaliśmy zamek w świetle dnia, ominęło nas również spotkanie z duchem królowej Bony.
Widok na zamek w Chęcinach od strony wschodniej.
Widok na zamek od strony zachodniej
Panorama Chęcin ze wzgórza zamkowego
Jaskinia "Raj"
Będąc w Chęcinach nie można ominąć Jaskini „Raj” Namiary GPS N 50o 49' 22,404'' E 20o 30' 12,132'' jednej z najbardziej znanych atrakcji turystycznych Gór Świętokrzyskich i jedną z najpiękniejszych jaskiń krasowych naszego kraju. Jaskinia Raj odkryta została we wrześniu 1964 roku przez uczniów Technikum Geologicznego z Krakowa. Otwarcie jaskini nastąpiło w czerwcu 1972 roku. Wspaniała szata naciekowa stawia jaskinię Raj w rzędzie najpiękniejszych jaskiń Polski. Zachwyca bogactwem i różnorodnością kalcytowych form naciekowych. Występują tutaj skupiska stalaktytów o unikatowym na skalę światową zagęszczeniu. Jaskinia uznana została za rezerwat przyrody nieożywionej i stanowisko archeologiczne. W jaskini nie wolno robić zdjęć. Dlatego, aby pokazać jak piękne jest to miejsce muszę zainteresowanych odesłać do galerii internetowej https://jaskiniaraj.pl/galeria/
Była to ostatnia atrakcja jaką zwiedziliśmy tego dnia.
Nida
Dalej pojechaliśmy do miejscowości Nida, do Pana Marcina Latkowskiego (GPS N 50º 45’15,83” E 20º33’57,74” , adres Nida 24), który organizuje spływy kajakowe po Czarnej Nidzie.
Planowaliśmy w następnym dniu popłynąć kajakiem z Nidy do Tokarni (12km), ale po wieczornych i nocnych opadach deszczu oraz drobnego gradu, ranek okazał się bardzo zimny. Postanowiliśmy zatem spływ przełożyć o jeden dzień, tym bardziej że prognoza zapowiadała powrót ciepłej pogody. Rowerami zwiedziliśmy najbliższą okolicę, będąc między innymi w „Ptasim azylu” znajdującym się w miejscowości Ostrów 10. Niestety w 2019 roku azyl zakończył swoją działalność. Ze względów zdrowotnych Pan Wróblewski musiał zrezygnować z opieki nad ptakami. Żal że tego miejsca już nie ma.
Miejsce warte odwiedzenia. Prowadzone jest przez emerytowanego nauczyciela akademickiego, Pana Janusza Wróblewskiego, na własnej prywatnej działce. Pan Janusz oprowadza osobiście po terenie azylu, i ciekawie opowiada o każdym pensjonariuszu . Niestety nie zabrałem aparatu fotograficznego i nie mam zdjęć tego miejsca. W następnym dniu popłynęliśmy kajakiem do Tokarni. Nie będę się rozpisywał na temat widoków i wrażeń. Myślę, że wystarczą zdjęcia.
Mój kamper ma polu namiotowym P. Latkowskich
Kładka na Czarną Nidą
Czarna Nida
Spływ Czarną Nidą
Jeżeli zainteresowałem czytających relację, to grożę że ciąg dalszy nastąpi.
To było bardzo miłe wakacyjne spotkanie.
